> Inspiratiegids geluid: inleiding
> Inspiratiegids geluid Deel 7: Praktijkvoorbeelden

Het oudste sociale woonproject ter wereld

Die Fuggerei is de oudste nog bestaande sociale woonwijk ter wereld, met 67 huizen en 142 appartementen en een eigen kerk. De Fuggerei is in 1521 gesticht door de gebroeders Fugger, steenrijke handelaren, om armlastige katholieken te huisvesten die in ruil driemaal daags moesten bidden voor het zieleheil van de broers. Het woonproject wordt nog steeds beheerd door dezelfde stichting, en nog steeds worden de woningen verdeeld onder katholieken met een smalle beurs, alleen het driemaal daags bidden wordt niet meer gehandhaafd.

De stedenbouwkundige opzet van de wijk doet modern aan en kan ook nu nog als voorbeeld dienen voor een leefbare wijk. De bebouwingsgraad is met 0,41 best hoog, toch doet de openbare ruimte royaal aan. De besloten woonwijk werkt als een ‘stad in een stad’. Je zou het bijna een gated community kunnen noemen, ware het niet dat het vrij toegankelijk is voor wie er niet woont.

De dakhellingen zorgen ervoor dat geluiden van buiten de hoogte in worden gekaatst Plattegrond van Die Fuggerei
Doorsnede en plattegrond van Die Fuggerei. Uit: Urbanism as Civic Art, A Handbook of 150 Exemplary German Precedents - Christoph Mäckler / Deutsches Institut für Stadtbaukunst e. V. (eds.) 2025, blz. 163

Waarom is dit ook auditief een interessante en aangename wijk?

De wijk is voor auto's verboden. Alleen voetgangers en fietsverkeer is toegestaan. Het ontbreken van autogeluid geeft rust en maakt dat andere geluiden hoorbaar worden. De afwezigheid van geparkeerde auto's geeft ruimte voor ander gebruik met bijbehorende geluiden (kinderspel, terrasjes, etc.).

Toegang via een onderdoorgang. De brede poort werkt auditief goed als overgang tussen de drukke omgeving en de buurt. Zie ook Deel 6: Grenzen en overgangszones.

Stratenpatroon. Het geometrisch onregelmatig stratenpatroon veroorzaakt een levendige resonantieruimte. Geluiden worden op elke plek net iets anders gereflecteerd, dit in tegenstelling tot in een orthogonaal stratenplan, waar de reflectie overal min of meer hetzelfde is en de geluidsruimte snel als saai wordt ervaren.

Afscherming. De onmiddellijke omgeving is erg rumoerig, met druk verkeer, maar daar merk je in deze buurt nauwelijks iets van. Er heerst een aangename rust. Dat is allereerst te danken aan de afschermende werking van de aaneengesloten bebouwing.

Zadeldaken. De dakhellingen zorgen ervoor dat geluiden van buiten de buurt de hoogte in worden gekaatst. Zie ook Deel 6: Dakvormen

Groene gevels. Hier is te zien en te horen wat goed onderhouden gevelgebonden groen vermag. De klimplanten op de gevel zijn weelderig, tot volle wasdom gekomen en hebben een groot akoestisch effect (absorptie en verstrooiing). De begroeiing wortelt in de volle grond en vergt daardoor veel minder onderhoud dan gevelbegroeiing op substraat.

Sociale ruimte. De aangename geluidsomgeving (o.a. door de afwezigheid van autoverkeer) maakt dat mensen bij elkaar op straat gaan zitten om te kletsen. De ruimte voelt daardoor heel sociaal aan (akoestisch comfort, goede verstaanbaarheid).

Watergeluid. Een centraal geplaatste fontein fungeert als klinkend oriëntatiepunt. Hij maakt een subtiel geluid, dat door de rustige omgeving toch op grote afstand hoorbaar is. De fontein maakt de ruimte hoorbaar, de ruimte wordt sonisch ‘uitgetekend’ (goed voor oriëntatie en echolocatie).

d: De centrale fontein in Die Fuggerei
De centrale fontein in Die Fuggerei
illustratie  Die Fuggerei illustratie  Die Fuggerei illustratie Die Fuggerei illustratie Die Fuggerei
Gevelbegroeiing en verschillende bodembedekking in Die Fuggerei

Inspiratiegids geluid Deel 1: Over deze gids
Inspiratiegids geluid Deel 2: Geluidsontwerp en geluidsbeleving
Inspiratiegids geluid Deel 3: Bronnen van overlast
Inspiratiegids geluid Deel 4: Geluid en niet-akoestische factoren
Inspiratiegids geluid Deel 5: Planning
Inspiratiegids geluid Deel 6: Ontwerpstrategieën
Inspiratiegids geluid Deel 8: Interviews
Inspiratiegids geluid Deel 9: Begrippenlijst
Inspiratiegids geluid Deel 10: Slot


Bron van deze tekst:
https://inspiratiegidsgeluid.soundtrackcity.nl/deel7augsburg.html
U kunt ook deze QR scannen
Download als .pdf bestand